2006 yılında piyasaya sürülen exFAT dosya sistemi, Windows işletim sisteminin XP ve Vista gibi eski sistemlerinde yaygın olarak kullanılan disk format sistemidir. Sistemin düşük depolama alanları için geliştirdiği disk format türü olan exFAT kendinden önce gelen FAT32 dosya sisteminin sınırlandırmalarını ortadan kaldırdığı için oldukça popüler olmuştur.
exFAT, 4 gigabayttan daha büyük boyutlu olan dosyaları saklamaya olanak sunmaktadır. exFAT birçok farklı işletim sistemine sahip cihazlarda çalışabilme açısından FAT32 ile benzerlik gösterir. Apple kullanıcı açısından da bu sistem son derece popüler olmuştur. macOS X işletim sisteminde exFAT formatına sahip depolama birimi kullanılması, hem okuma hem de yazma işlemlerini kolaylıkla yapılmasını sağlamıştır. Bu sayede Apple kullanıcıları da bu depolama sistemini kullanmıştır.
exFAT ile formatlanan depolama alanları, Linux işletim sisteminde üçüncü taraf bir yazılım yüklenmesiyle kolaylıkla kullanılabilir duruma gelmiştir. Buna karşın Sony Playstation ile Microsoft Xbox oyun konsollarında kullanımı biraz daha zordur. Ancak Playstation 4 oyun konsolunda exFAT tüm işlevselliğiyle çalışabilmektedir. Bundan önceki sürümlerde ise sorunlar yaşamakta ve verimi düşmektedir. Aynı şekilde Xbox One oyun konsolunda sorunsuzca çalışmasına karşın, diğer bazı Xbox sürümlerinde sıkıntı yaşamaktadır.
exFAT’ın Özellikleri
exFAT disk format sisteminin, birçok özelliği ve avantajı vardır. Bunların başında gelen özellikleri ise şu şekildedir;
- exFAT sayesinde dosya boyutu 4 gigabayttan 16 gigabayta çıkar.
- FAT16 sisteminde yer alan 1000 dosya sınırı, exFAT ile ortadan kaldırılmıştır. Kapasiteniz oranında istediğiniz kadar dosya ekleme imkânı doğmuştur.
- Veri depolama sistemlerinde atılan bilgiler, aygıtta kümeler adı verilen bir yerde depolanmaktadır. Kimi durumlarda attığınız dosyalar hafıza içinde ciddi oranda yer kaplar. exFAT bu sorunun önüne geçerek, fazladan yer kaplayan verileri engellemektedir.
- exFAT eski sistemlere oranla çok daha hızlı biçimde çalışmaktadır.
- Eski sistemlerde veri aktarımında yaşanan kesinti ya da aksaklıklar veri kayıplarına neden olabilmekteydi. Kimi zaman tüm verilerin silinmesi gibi sorunlar dahi ortaya çıkmıştır. exFAT sayesinde bu sorun çözülmüş durumdadır.
- exFAT sisteminin en önemli özelliklerinden biri ise depolama aygıtının kullanıcı tarafından özelleştirilebilmesidir. Bu özelleştirmenin sonucunda hız ya da performans kaybı da yaşanmamaktadır.
exFAT ve FAT32 Arasındaki Farklar
FAT (File Allocation Table) dosya ayırma tablosu olarak Türkçeye çevrilmektedir. FAT, en eski disk format çeşididir. MS-DOS ve Windows 3 gibi işletim sistemlerinde kullanılan FAT16 disk formatının yerini yenilikçi bir sistem olan FAT32 almıştır. Windows 95 işletim sistemiyle birlikte piyasaya sürülmüştür.
FAT32 disk formatı, hala yaygın biçimde kullanılmaktadır. USB bellekler FAT 32’nin yaygın kullanım alanları arasındadır. Bunun sebebi ise FAT32 formatının Windows dosya sistemlerinden Linux’a, macOS’tan oyun konsollarına kadar birçok platformda sorunsuz biçimde çalışabilmesidir.
FAT32 sisteminin en büyük dezavantajı ise bu formatta saklayabileceğiniz en büyük tekil dosya boyunun 4 gigabayt sınırının bulunmasıdır. 4 gigabayttan daha büyük bir dosyaya sahipseniz FAT32 ile formatlanmış bir depolama diskinde barındıramazsınız. FAT32’nin aksine hiçbir dosya kısıtlaması bulunmayan exFAT disk format türü bu sebeple daha fazla tercih edilmektedir.
Bunun yanı sıra FAT32, 8 terabayttan daha büyük veri depolama birimlerinde kullanılamamaktadır. Bilgisayarınızda ve harici depolama birimlerinde 8 terabayt ve üzeri disk kapasiteleri, exFAT teknolojisini tercih etmektedir.
exFAT ve NTFS Arasındaki Farklar
Windows işletim sistemi yüklenen her depolama biriminin bu formatta formatlanmasıyla NTFS oldukça yaygın hale gelmiştir. Windows NT ile ilk kez kullanılmış olan NTFS formatında birçok avantaj bulunmaktadır. Windows XP işletim sisteminde de kullanılan bu format, kullanımın daha da yaygınlaşmasını sağlamıştır.
Windows, NTFS ve FAT32 disk format türünün azami olarak 4 gigabayt boyutunda tekil dosyayı barındırma sorununa sahiptir. exFAT format türü bu sorunu ortadan kaldırmıştır. Bu sebeple bu format çok daha modern özelliklere sahiptir.
Güvenlik sağlayabilmek için dosyalarda izin işlemleri gerçekleştirme, sistemin aniden kapanması ve hata vermesi durumunda oldukça yararlı olan ve sistemde gerçekleşen bütün değişikliklerin kaydedilmesi exFAT disk formatında bulunmazken NTFS’de bulunmaktadır Bunun yanı sıra exFAT dosya kullanımdayken dahi yedeklenmesini sağlayan sahte kopya ve disk boyutu limiti gibi özelliklere sahip değildir. NTFS bu özelliklere sahip olmasıyla öne çıkmaktadır. Bu sebeple işletim sistemini barındıran depolama birimi için NTFS çok daha kritik bir öneme sahip olmaktadır.
Windows işletim sistemi kullanıcıları için hâlihazırda kullandıkları depolama birimi, NTFS ile formatlanmaktadır. Windows işletim sistemi kullanıcıları, bilgisayarlarına ikinci bir dahili depolama birimi eklemek istediklerinde sorunsuzca çalışma elde etmek için bu birimin disk format sisteminin de NTFS seçilmesi tavsiye edilmektedir.
exFAT disk formatına göre avantajlarının yanı sıra NTFS, ciddi boyutlarda bir uyumluluk sorunu yaşamaktadır. Windows XP işletim sisteminden bu yana tüm Windows sürümlerinde çalışabilen NTFS, konu farklı işletim sistemlerine geldiğinde istenen verimi sağlamamaktadır. Bu sebeple NTFS sadece Windows işletim sisteminde sorunsuzca ve yüksek performansla işlem yapabilir. MacOS X işletim sistemi, exFAT disk formatı kullanan depolama birimlerinde hem okuma hem de yazma işlemi gerçekleştirebilir. NTFS formatı türü kullanan depolama birimlerinde ise macOS X işletim sistemi üzerinde yalnızca okuma işlemi yapılabilmektedir.
Linux işletim sisteminin kimi versiyonları NTFS’ye destek vermektedir. Buna karşın bazı sürümleri ise yalnızca okuma işlemini sağlamaktadır. Sony Playstation oyun konsollarında NTFS disk formatı türüne sahip bir depolama birimi desteklenmemektedir. Microsoft’un piyasaya sunduğu kendi oyun konsolu olan Xbox 360 dahi, NTFS formatında okuma işlemi yapamamaktadır. Diğer platformların NTFS disk formatına destek verme yüzdesi de hayli düşüktür.
FAT32, NTFS ve exFAT en bilinen üç disk format türüdür. Bu üç sistem arasında birbirlerinden farklı özelliklerin yanı sıra benzerlikler de vardır. Aynı zamanda uyumluluk, sınırlama ve kullanım alanları gibi konularda her üç sistem de farklı bazı özelliklere sahiptir.
ExFAT Uyumluluk, Limitler ve İdeal Kullanım
exFAT uyumluluk açısından Windows’un tüm sürümlerinin yanı sıra Mac OS X’in modern sürümlerinde çalışmaktadır. Buna karşın Linux’ta ek yazılım gerektirmektedir. exFAT’i, NTFS’den fazla cihaz desteklemektedir.
exFAT disk formatında dosya boyutu ya da bölüm boyutu sınırı bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra FAT32’nin sunduğuna oranla daha büyük dosya boyutu ve bölüm ihtiyacınız varsa ve NTFS’nin sunduğundan daha fazla uyumluluğa ihtiyacınız varsa exFAT tam size göredir. Bu kriterler göz önüne alındığında exFAT sizin için ideal seçim olacaktır.
